Voor alles in het leven geldt eigenlijk hetzelfde: je verwachtingen vooraf bepalen hoe je uiteindelijk terugkijkt op de ervaring. De Britse mini-serie Adolescence, onlangs verschenen op Netflix, vormt geen uitzondering. Duik je hierin met het idee om eens een typische, detective-achtige whodunnit weg te bingen, blijf je misschien achter met het idee dat er wat losse eindjes zijn. Slinger je de serie aan met het idee om te kijken wat het op emotioneel vlak met de naasten van een jonge moordverdachte doet, en wat er psychologisch allemaal bij komt kijken, dan zul je hoogstwaarschijnlijk ademloos en met een brok in je keel de credits zien rollen.
Ik ga proberen deze review spoiler-vrij te houden, wat om verschillende redenen niet zo eenvoudig is. Wil je er dus induiken met een compleet frisse blik, kun je nu nog terugkeren.
Iedere Aflevering Bestaat Uit Eén Shot, Wat Op Technisch Vlak Indrukwekkend Is Om Te Aanschouwen
Eén van de interessante aspecten van Adolescence is het feit dat iedere aflevering uit één shot bestaat. Er zijn dus geen cuts, waardoor alles zich in real-time afspeelt. Alleen tussen de afleveringen door wordt er tijd overgeslagen, maar in de eerste aflevering zie je dus de arrestatie en alles wat er direct daarna gebeurt. Het is niet alleen interessant om te zien hoe zoiets zich het eerste uur ontwikkelt en wat daar allemaal bij komt kijken (denk aan administratie, advocatenzaken, eerste ondervragingen en dergelijke), maar je krijgt door deze aanpak ook extra goede inzichten in iedere emotie, iedere gelaatstrek, en zie je hoe de wanhoop en de vraagtekens zich opeenstapelen in het hoofd van de verdachte, de ouders en de 15-jarige zus.
Alleen al vanwege die one-shots keek ik mijn ogen uit. Om een script op die manier te laten werken, en er ook nog eens voor te zorgen dat werkelijk iedere zin dialoog boeiend is, is ontzettend knap. En dan heb ik het nog niet eens over hoe indrukwekkend het op technisch vlak is. In plaats van scènes te knippen en op die manier door te schakelen naar een ander personage, gebeurt dat in Adolescence bijvoorbeeld door andere mensen het actieve personage te laten passeren, en vervolgens de passant te volgen. Ik ben altijd fan geweest van lange scènes en weinig cuts, maar totale afleveringen zonder cuts had ik niet eerder gezien, en het is een geweldige prestatie.
Wel brengt het natuurlijk ook nadelen en minder flexibiliteit met zich mee. Begint een aflevering bijvoorbeeld op een bepaalde locatie, dan weet je al dat je niets zult zien van personages die zich verder van die locatie bevinden. Ik was vaak benieuwd naar ontwikkelingen op andere plaatsen, maar wist dat ik die dan niet zou gaan zien. Gelukkig werd die kleine teleurstelling vaak direct weggeveegd, want de schrijvers komen altijd wel weer met andere bijzondere en aangrijpende gebeurtenissen op de proppen.
Het Acteerwerk Is Fenomenaal, Met Name Van Nieuwkomer Owen Cooper
Terugkomend op het feit dat ik soms graag bij bepaalde personages bleef hangen; dit komt met name door de bizar sterke acteerprestaties van de verdachte Jamie (Owen Cooper) en zijn vader (Stephen Graham). En de keren dat ze samen het podium deelden, bliezen me helemaal omver. Maar laat ik beginnen met Owen Cooper, die nog eens een complete nieuwkomer is ook. Hoe dan?!
Owen Cooper, in het echt 15 jaar in plaats van 13, deed met Adolescence zijn eerste ervaring op de set op. Gelijk maar eindeloze takes en geen cuts om achter te schuilen? Dat is nogal wat druk voor zo’n eerste keer. Stel je voor dat je in de laatste minuut een fout maakt! Ik was al gestrest voor een simpele spreekbeurt. Maar op stress zal je Cooper niet snel betrappen. En op onervarenheid al helemaal niet.
De jongen gaat door talloze emoties gedurende de vier afleveringen. En vooral hoe hij tussen die emoties schakelt, en naadloos van de één op de andere overgaat, laat een sterke indruk achter.
Vooral aflevering 3 is hier een perfect voorbeeld van. Je ziet hem worstelen met zichzelf, de maatschappij, de hedendaagse problemen van tieners en de daarbij horende technologie, en met zijn psychologe. Het ene moment is hij een onschuldige tiener, en een seconde later explodeert hij van woede terwijl hij probeert dominantie over zijn psychologe te vestigen. Niet alleen de knul ging door verschillende emoties; ook ik. Het ene moment had ik medelijden met hem, en het volgende moment dacht ik: wat een vervelend snotjoch. Niets dan lof dus voor Owen Cooper, die ongetwijfeld een grote toekomst voor zich heeft.
Ook Cooper’s Tv-Vader Stephen Graham Zet Een Prestatie Van Wereldformaat Neer
Zijn tv-vader, Stephen Graham, is wél een zeer bekend gezicht. Ikzelf kende hem vooral van gangsterrollen. Zo speelde hij in de films Snatch en the Irishman, en is hij ook te vinden in series als Peaky Blinders en Boardwalk Empire. Ik herinnerde mij hem vooral als een opvliegend mannetje met een kort lontje en een grote mond. Nu is dit in Adolescence overigens nog steeds het geval, maar dit keer brengt hij ook heel veel emotie naar voren, iets waar ik hem eerder nog niet op had kunnen betrappen.
De machteloosheid die je als ouder ervaart wanneer je zoon van de één op de andere dag op verdenking van moord wordt gearresteerd, is er eentje die ik mij niet eens kan inbeelden. Graham blijkt daar geen moeite mee te hebben, want wat laat hij het allemaal natuurlijk en overtuigend naar het oppervlak komen.
Een heftige scene in de eerste aflevering zoomt zo’n twee minuten lang op het gezicht van de moedeloze vader in. Hij heeft geen dialoog, maar zijn gezichtsuitdrukkingen vertellen veel meer dan wat een script in woorden zou kunnen uitdrukken. Ook ik keek moedeloos toe, want de acteerkunsten van Graham en de schrijfkunsten van de script schrijvers trokken mij zowat de ruimte in. En dat is slechts een klein stukje van waar de acteur toe in staat blijkt.
Het is niet makkelijk om mij met media tot tranen te roeren (al lijkt het met ieder jaar dat ik ouder word wel een stukje makkelijker te worden), maar de beste man slaagde er in zowel de eerste- als in de slotaflevering BIJNA in. Al vloog er toevalligerwijs op beide momenten ook een vliegje in mijn ogen. Ik ben namelijk veel te masculine om tranen te laten…toch?
Andrew Tate, Toxische Mannelijkheid en de Onzichtbare Gevaren Van de Tijd Waarin We Leven
Ik ken de naam Andrew Tate (helaas), maar ik geef toe dat ik naast wat algemeen bekende feitjes niet thuis ben in wat hij allemaal op zijn kerfstok heeft, en ik heb er ook absoluut geen behoefte aan om mijn tijd te verdoen door op hem te googelen. Iedere minuut dat je hem hoort spreken, brokkelt er waarschijnlijk weer een hersencel af.
Wat ik wél weet, is dat hij kaal is, een controversieel social media persoon is, vrouwonvriendelijk en zogenaamd een hyper-masculine alpha male is. Adolescence informeerde mij daarnaast over nog wat andere feitjes rondom deze tumor van de samenleving.
Een belangrijk thema dat de serie aansnijdt, is het gevaar van social media voor met name jongere kijkers. Als ouder kun je onmogelijk 24/7 doorhebben waar je kind op zijn of haar scherm naar loert, en wat voor dominerende invloeden er op hun volop in ontwikkeling zijnde hersenen los wordt gelaten. En als iemand die graag ooit kinderen wil, is dat een verdomd enge gedachte.
Social media brengt veel mooie dingen met zich mee, maar biedt helaas ook een podium aan mensen die dat niet zouden moeten hebben, en de effecten van die ontwikkeling hebben zich nog lang niet volledig laten zien.
Idioten als Tate kunnen door een telefoonschermpje miljoenen kwetsbare tieners vergiftigen met hun waanideeën over de wereld. Illusies zoals dat vrouwen onderdanig moeten zijn aan mannen, dat vrouwen eigendom zijn van de man, dat emotionele kwetsbaarheid een teken is van zwakte, en ga zo maar door.
Onzekere tieners die met zichzelf en hun plaats in de wereld worstelen, op zoek zijn naar een bepaalde identiteit of simpelweg ergens bij willen horen; via social media is het zo makkelijk om gebombardeerd te worden door verkeerde rolmodellen. Het is letterlijk hersenspoeling, en met alle gevolgen van dien.
Wanneer je zoon vervolgens verdacht wordt van een moord op een jong meisje, is het vanzelfsprekend dat je als ouder bij jezelf en je opvoeding ten rade gaat. Heb je het wel goed gedaan? Heb je steken laten vallen? Had je misschien moeten vragen waar hij op zijn kamer, op de computer, mee bezig was? Of wat hij allemaal op zijn telefoon bekijkt? Had je zijn privacy minder moeten respecteren, en hem minder moeten vertrouwen?
Ik vrees dat je jezelf hoe dan ook nooit vrij zult pleiten, en het altijd zal voelen alsof je zelf tekort bent geschoten, ondanks dat we over sommige dingen nou eenmaal geen controle hebben. Hoe eng dat ook is om je te beseffen.
Conclusie
Adolescence is zowel vanwege het acteerwerk, het sterke script als de prestaties op technisch vlak een absolute must-see.
De thema’s die de serie behandelt, zijn actueel en zetten je aan het denken over hoe social media en groepsdruk effecten kunnen en zullen hebben die we ons misschien nog niet eens volledig kunnen inbeelden.
Iedere acteur en actrice zet een fantastische prestatie neer, maar vooral die van de 15-jarige Owen Cooper en de doorgewinterde Stephen Graham zullen mij nog lang bijblijven. De manier waarop zij hun emotionele achtbanen tot leven wekken, is pijnlijk overtuigend.
De afleveringen die alle vier uit één shot bestaan, zijn op technisch vlak prachtig om te zien, en het gebrek aan cuts zorgt ervoor dat het nog minder op televisie en nog meer op het echte leven lijkt. Wel werkt het ook wat beperkend, en is iedere aflevering vrijwel gebonden aan de locatie waarop het start. Mede hierdoor, maar ongetwijfeld ook door bewuste keuzes van de schrijvers, blijven bepaalde kwesties onopgelost.
